Op weg naar een duurzame samenleving

Op weg naar een duurzame samenleving

In gedachten gaan we naar een toekomstige wijk in Staphorst. Om ons heen zien we allemaal perfect geïsoleerde huizen. De meeste met een A+ of A++ label. Op de meeste daken liggen zonnepanelen. Een gasaansluiting hebben deze huizen niet meer. In 2019 is men gestopt met het aansluiten van nieuwe huizen op het aardgasnet. Deze huizen worden verwarmd door middel van een warmtepomp. De elektriciteit die daarvoor nodig is, is opgewekt met behulp van wind- en zonneparken.
Binnen de plannen voor de energietransitie zou bovenstaande wijk over 10 tot 20 jaar wel eens realiteit kunnen zijn. Alleen: wat gebeurt er met deze wijk op een koude, bewolkte januaridag, waarop het ook niet waait? De kans is groot dat de bewoners van deze wijk in de kou zitten. De wind- en zonneparken leveren op dat moment immers geen elektriciteit!

Noodzaak RES
Op dit moment spreken gemeenteraden in het hele land over de RES (Regionale Energie Strategie). Een moment waarop raadsleden worden gedwongen om na te denken hoe we onze energievoorziening in de toekomst willen regelen. Vanuit de Staphorster SGP-fractie is benadrukt dat vanuit Bijbelse begrip rentmeesterschap het nodig is dat er iets gaat gebeuren. We kunnen immers niet zomaar doorgaan met het verbranden van eindige fossiele brandstoffen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de invloed van de vrijkomende CO2 op het klimaat.

Ambitie gemeente Staphorst
Als SGP-fractie zijn wij tevreden over de ambitie die de gemeente Staphorst heeft op het gebied van duurzame elektriciteit voor 2030. Die is vastgesteld op 88 GWh en dat is gelijk aan het totale elektriciteitsverbruik in Staphorst in 2020. Op dit moment wordt er jaarlijks al 25 GWh duurzaam opgewekt. De plannen voor windpark Bovenwind en zonneparken aan de Uithofsweg en de Puntweg zijn goed voor 48 GWh op jaarbasis. Opgeteld is dat 73 GWh, wat betekent dat de komende tien jaar nog 15 GWh moet worden gerealiseerd. Onzes inziens een realistische ambitie.

Haalbaarheid
Aan de andere kant hebben wij ook onze zorgen geuit. Een eerste zorg is de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk. Nu al kunnen nieuwe projecten niet aangesloten worden, omdat het net vol zit. Het verzwaren van het net is een proces wat al gauw 5 jaar in beslag neemt. Lukt het de netbeheerders om het net tijdig te verzwaren? Ook moet de opwekking van elektriciteit gerealiseerd worden met zon en wind. Alleen zijn zon en wind niet te sturen. Soms is er veel teveel aanbod, zoals afgelopen Tweede Paasdag. Het gevolg was een negatieve energieprijs: het leveren van elektriciteit kostte geld. Op een koude winterdag kan de elektriciteitsproductie ook helemaal stilvallen. Vanuit onze fractie is benadrukt dat zo spoedig mogelijk gewerkt moet gaan worden aan een oplossing voor dit probleem. Er zijn verschillende oplossingen zoals het regelen van opslag van energie, het sturen van de vraag naar elektriciteit of het regelen van een andere vorm van energie die de dalen in de productie kan opvangen.

Betaalbaarheid
Een andere grote zorg is de betaalbaarheid van het geheel. Als er zoveel geïnvesteerd moet worden in het elektriciteitsnet, zal dat merkbaar zijn in de energierekening van de burger. Dat komt het draagvlak niet ten goede. Ook de extra taken die de gemeente heeft binnen de energietransitie, kosten veel geld. En dat terwijl de gemeente Staphorst voor 2020 al een tekort op de begroting heeft en ook is onzeker welke invloed de coronaperiode op de economie zal hebben. Hopelijk komt de landelijke overheid tijdig tot het inzicht dat gemeenten extra geld nodig hebben voor het uitvoeren van alle extra taken. In ieder geval zullen de uitgaven voor de energietransitie in verhouding moeten zijn met de gelden die vanuit de landelijke overheid beschikbaar worden gesteld.

Tot slot
Met de huidige plannen is duidelijk gemaakt hoe we de komende decennia toe willen werken naar een duurzame samenleving. De plannen zijn ambitieus. De plannen stralen ook uit dat wij als mensen alles in de hand hebben. Terwijl we juist nú zo duidelijk merken dat we niet alles in de hand hebben. Een virus van 100 nm kunnen we niet tegenhouden, de economie hebben we niet in de hand en ook regen en droogte kunnen we zelf niet regelen. En voor het klimaat bestaat er geen thermostaatknop. Dat neemt niet weg dat we als SGP onze verantwoordelijkheid willen nemen en doen wat we kunnen. Wel blijven wij er scherp op of projecten die in gang worden gezet realistisch en betaalbaar zijn.

Portefeuillehouder: Jan Slager (jan.slager@staphorst.nl)